Словачки јазик/Азбука
Азбука
уредиСловачката азбука (abeceda) има 46 букви, што ја прави најдолга азбука во словенските јазици. Азбуката е латинична. Карактеристично е што над некои букви се пишуваат дијакритични знаци, кои го менуваат изговорот на буквата. Една буква обично означува еден глас.
За полесно изучување ќе ги поделиме буквите во три групи:
- „едноставни букви“ кои имаат еквивалентна буква во македонската азбука
- букви кои се составени од две букви
- букви кои содржат дијакритички знаци.
„Едноставни букви“
уредиОвие букви имаат еквивалент во македонската азбука. Такви се:
Буква | Македонски еквивалент |
Пример | Превод |
---|---|---|---|
a | а | ahoj | здраво |
b | б | babka | баба |
c | ц | cena | цена |
d | д | dom | куќа |
e | е | euro | евро |
f | ф | fontána | фонтана |
g | г | gitara | гитара |
h | х | hrdina | херој |
i | и | ihla | игла |
j | ј | jablko | јаболко |
k | к | kniha | книга |
l | л | les | шума |
m | м | mesto | град |
n | н | noha | нога |
o | о | oko | око |
p | п | pomoc | помош |
r | р | rodina | семејство |
s | с | stolička | столица |
t | т | telo | тело |
u | у | ruka | рака |
v | в | voda | вода |
y | и | ryba | риба |
z | з | zelenina | зеленчук |
Буквите w, x и q се јавуваат само кај мал број на зборови од странско потекло:
Буква | Македонски еквивалент |
Пример | Превод |
---|---|---|---|
w | в | watt | ват |
x | кс | taxi | такси |
q | кв | squash | сквош |
Букви составени од две букви
уредиОвие букви иако се составени од две букви, во словачката азбука се сметаат како единечни букви. Такви се:
Буква | Македонски еквивалент |
Пример | Превод |
---|---|---|---|
dz | ѕ | mosadz | месинг |
dž | џ | džem | џем |
ch | х | chlieb | леб |
Букви со дијакритични знаци
уредиПостојат четири знаци кои може да се најдат над некои букви.
Знак за издолжување
уредиЗнакот за издолжување (dĺžeň) се пишува како коса црта над буквата, која се изговара подолго.
Буква | Македонски еквивалент |
Пример | Превод |
---|---|---|---|
á | долго а | ráno | утро |
é | долго е | pekné | убаво |
í | долго и | číslo | број |
ó | долго о | móda | мода |
ú | долго у | útok | напад |
ý | долго и | bývať | живее |
ŕ | долго р | vŕba | врба |
ĺ | долго л | stĺp | столб |
Знак за омекнување
уредиЗнакот за омекнување (mäkčeň) се пишува како квака или апостроф кај некои букви.
Буква | Македонски еквивалент |
Пример | Превод |
---|---|---|---|
č | ч | čokoláda | чоколадо |
ň | њ | skriňa | плакар |
š | ш | šport | спорт |
ž | ж | život | живот |
ď | ѓ | ďakujem | благодарам |
ť | ќ | ťava | камила |
ľ | љ | ľad | мраз |
Двојбодка
уредиДве точки (dvojbodka) може да се најде само над буквата а, и се изговара како кратко е.
Буква | Македонски еквивалент |
Пример | Превод |
---|---|---|---|
ä | кратко е | mäso | месо |
Вокањ
уредиСе пишува само над буквата о, и се изговара како уо.
Буква | Македонски еквивалент |
Пример | Превод |
---|---|---|---|
ô | уо | stôl | маса |
Изговор
уредиВо принцип во словачкиот јазик важи правилото: Читај како што пишуваш, и обратно. Еден главен исклучок од ова правило е тоа што групите de, te, ne и di, ti, ni се читаат како да имаат знак за омекнување: ďe, ťe, ňe, ďi, ťi, ňi (иако никогаш не би ги напишале вака). Така, на пр. се пишува nedeľa, а се изговара ňeďeľa.
Исто така, буквата v се чита како 'у кога се наѓа на крајот на зборот (krv, domov) и кога се наоѓа помеѓу самогласка и согласка (pravda, polievka).
Акцентот се паѓа на првиот слог од зборот.