Латински-Лекција 4

Латински јазик

<< Лекција 3 | Лекција 5 >>

---

Таблици за деклинација на именки

1-ва деклинација
	ЕДНИНА	МНОЖИНА
номинатив	puell-a	puell-ae
акузатив	puell-am	puell-as

2-ра деклинација
	Машки		Машки		Машки		Среден
	ЕДНИНА	МНОЖИНА	ЕДНИНА	МНОЖИНА	ЕДНИНА	МНОЖИНА	ЕДНИНА	МНОЖИНА
номинатив	serv-us	serv-i	puer	puer-i	ager	agr-i	bell-um	bell-a
акузатив	serv-um	serv-os	puer-um	puer-os	agr-um	agr-os	bell-um	bell-a
Нота Бене: Зборот puer ги користи истите наставки како и сите именки од 2ра деклинација, машки род, освен што ја испушта наставката -us во номинатив. Ager, именка од 2-ра деклинација што значи ,,поле" нема наставка во номинатив како puer и го испушта ,,e"-то во сите падежи освен номинатив (видете во таблицата) 'Запомнете ја проширенава таблица.'

Вежба 2

Ставете ги во акузативна еднина:

1. lud-us
2. magn-us
3. triclini-um
4. bell-um
5. puell-a
6. serv-us
7. ager

Ставете ги во акузативна множина:

1. lud-us
2. magn-us
3. triclini-um
4. bell-um
5. puell-a
6. serv-us
7. ager

Ставете ги во номинативна еднина:

1. bon-i
2. bell-a
3. triclini-a
4. puell-am
5. agr-os
6. serv-os
7. puell-ae

Граматика: Акузатив

Како што видовме во предходната лекција, глаголот ,,esse" (да се биде) обично е во номинатив, бидејќи зборот по него е комплиментарен. Најголемиот број на другите глаголи се во акузатив.

Во една реченица, акузативот одговара на прашањето ,,што" (директен предмет).

На пример: Девојката ја продаде кутијата.

Што продаде девојката? Кутијата. Тука, кутијатае директен предмет, и кога ќе ја преведме на латински:

Puella vendet cistam.

Cistam, тука е во акузатив, бидејќи е директен предмет.

Кога придавката опишува именка истата е во акузатив и мора да се сложи по број, падежи род со неа.

Примери за придавки - сложување со номинатив и акузатив

Кратенки: НОМ = номинатив, АКУ = акузатив, Ед. = еднина, Мн. = множина, м. = машки род, ж. = женски род

Латински	Македонски	Преглед
bon-us lud-us	Доброто училиште	(НОМ Ед. м.)
bon-um lud-um	Доброто училиште	(АКУ Ед. м.)
bon-i lud-i	Добрите училишта	(НОМ Мн. м.)
bon-os lud-os	Добрите училишта	(АКУ Мн. м.)
bon-us puer	Доброто момче	(НОМ Ед. м.)
bon-i puer-i	Добрите момчиња	(НОМ Мн. м.)
bon-os puer-os	Добрите момчиња	(АКУ Мн. м.)
bon-um puer-um	Доброто момче	(АКУ Ед. м.)
bon-a puell-a	Добрата девојка	(НОМ Ед. ж.)
bon-am puell-am	Добрата девојка	(АКУ Ед. ж.)
bon-ae puell-ae	Добрите девојки	(НОМ Мн. ж.)
bon-as puell-as	Добрите девојки	(АКУ Мн. ж.)
bon-us poet-a	Добриот поет	(НОМ Ед. м.)
bon-i poet-ae	Добрите поети	(НОМ Мн. м.)
bon-os poet-as	Добрите поети	(АКУ Мн. м.)
bon-um poet-am	Добриот поет	(АКУ Ед. м.)

Вежба 3

Утврдете дали придавката се сложува со именката во сите три категории: падеж, род и број.

Прашања:	Дали се сложува?
1. magn-us agr-os	Точно/Грешно
2. magn-a puella	Точно/Грешно
3. poet-a bon-us	Точно/Грешно
4. magn-um serv-um	Точно/Грешно
5. poet-ae magn-ae	Точно/Грешно
6. bell-a magn-a	Точно/Грешно

Граматика: Употреба на акузативот

Вокабулар за лекцијава
Латински	Македонски
puell-a ж.	девојка
puer м.	момче
bell-um с. (2-ра декл.)	војна
ad с.	кон
culin-um ж. (2-ра декл.)	кујна
libr-um ж. (2-ра декл.)	книга
(puer) ama-t	(the boy) љуби
(puer) curri-t	(the boy) трча
(puer) porta-t	(the boy) носи
(puer) specta-t	(the boy) гледа
(puer) dat	(the boy) дава
fuisse fui fuisti (puer) fuit fuimus fuistis fuerunt	да се има бидувано Јас бев ти беше (момчето) беше ние бевме вие бевте тие беа
Нота Бене: ,,fuisse" и сите негови форми (минато време од ,,esse"), се однесуваат исто како да се во сегашно време.

Новопредставените глаголи, ama-t, curri-t, и porta-t се во акузатив бидејќи се ,,предмет". Кога користите речник секој глагол стои во акузатив, а не во номинатив, доколку не е нагласено поинаку.

Граматичко објаснение со помош на македонски реченици

Граматичко објаснение 1
Македонски:	Момчето	гледа	телевизија.
Објаснение:	НОМИНАТИВ	ГЛАГОЛ	АКУЗАТИВ

Граматичко објаснение 2
Македонски:	Девојката	готви	ручек.
Објаснение:	НОМИНАТИВ	ГЛАГОЛ	АКУЗАТИВ

Граматичко објаснение 3
Македонски:	Тој што	бега,	заслужува	гилотина.
Објаснение:	НОМИНАТИВ	ГЛАГОЛ	ГЛАГОЛ	АКУЗАТИВ

Вежба 4: Пронајдете ги номинативот и акузативот

Најдете ги номинативот и акузативот (ако ги има) во секоја реченица.

1. Момчето е добро.
2. Девојката готви ручек.
3. Момчето ја дава книгата.
4. Детето игра спорт.
5. Кого го засега.
6. Кон кујната трчам.
7. Јас ја јадам пицата.

Во следниве реченици, најдете ги акузативот и номинативот. Потоа преведете.

1. puer est bonus.
2. puella puerum amat.
3. puer librum dat.
4. filius virum spectat.
5. ad culinam currit.

---

^ Латински ^ | << Лекција 3 | Лекција 5 >>