Германски јазик/Именки

<< Hallo! | Das Genus der Nomen | Das Präsens >>

---

Das Genus der Nomen / Родот на именките

Граматички категории кај именките

Именките се зборови што означуваат суштества, предмети, појави и поими. Именките во германскиот јазик имаат: род, број, член и падеж. Родот кај именките може да биде: машки, женски и среден.

Бројот може да биде еднина и множина. Членот може да биде неопределен и определен.

Во германскиот јазик разликуваме и четири падежи: номинатив, акузатив, датив и генетив.

Именките во германскиот јазик секогаш се пишуваат со голема почетна буква.

Род

Именките во германски, како и во македонски можат да бидат од: машки (m), женски (f) и среден род (n). Меѓутоа, една иста именка може да има различен род во македонски и во германски. На пример. јаболко во македонски е именка од среден род, а во германски е од машки род, der Apfel. Тоа значи дека родот е чисто граматичка категорија и родот кај сите именки треба да се запамти. За полесно изучување, најчесто именките се групираат во групи според нивното значење или според нивниот завршеток. Во зависност од родот именката има и член: der за машки, die за женски и das за среден род.

Машки род

Именки од машки род се:

1. Именки кои се однесуваат на мажи, вклучително и професии: der Mann (маж), der Vater (татко), der Arzt (доктор), der Lehrer (учител)
2. Деновите од неделата, месеците, годишните времиња: der Montag (понеделни), der Juli (јули), der Herbst (есен)
3. Временски појави: der Regen (дожд), der Schnee (снег), der Nebel (магла)
4. Страните на светот: der Norden (север), der Süden (југ), der Osten (исток), der Westen (запад)
5. Валути: der Dollar (долар), der Euro (евро)

Од машки род се и именките кои завршуваат на:

1. -ent: der Patient (пациент), der Student (студент), der Präsident (претседател)
2. -ich и -ig: der Teppich (тепих), der König (крал)
3. -ing: der Schmetterling (пеперутка), der Frühling (пролет)
4. -ismus: der Optimismus (оптимизам), der Kapitalismus (капитализам)

Женски род

Именки од женски род се:

1. Именки кои се однесуваат на жени, вклучително и професии: die Frau (жена), die Mutter (мајка), die Ärztin (докторка), die Lehrerin (учителка)
2. Повеќето германски реки: die Donau (Дунав), die Mosel (Мозел), die Elbe (Елба), die Weser (Везер), die Oder (Одра)
3. Имиња на дрвја, цветови и плодови: die Kiefer (бор), die Tomate (домат), die Gurke (краставица), die Olive (маслинка), die Rose (ружа)

Од женски род се и именките кои завршуваат на:

1. -ei: die Bäckerei (пекарница), die Polizei (полиција), die Bücherei (библиотека)
2. -anz: die Toleranz (толеранција), die Arroganz (ароганција)
3. -heit и -keit: die Freiheit (слобода), die Krankheit (болест)
4. -ik: die Fabrik (фабрика), die Politik (политика)
5. -in: die Ärztin (докторка), die Amerikanerin (Американка)
6. -ung: die Wohnung (стан), die Rechnung (сметка)
7. -ur: die Natur (природа), die Tastatur (тастатура)
8. Поголемиот дел од именките кои завршуваат на -e: die Tante (тетка), die Katze (мачка), die Lampe (ламба)

Среден род

Именки од среден род се:

1. Имиња на бои: das Rot (црвена), das Blau (сина), das Gelb (жолта)
2. Имиња на метали: das Gold (злато), das Kupfer (бакар), das Silber (сребро), das Nickel (никел), das Kadmium (кадмиум)
3. Глаголските именки: das Schwimmen (пливање), das Kaufen (купување)
4. Деминутиви на именките (т.е. зборови кои завршуваат на -chen или на -lein): das Bäumchen (дрвце), das Mädchen (девојче), das Häuslein (куќичка)

Освен овие, именки од среден род се оние кои завршуваат на:

1. -ment: das Instrument (инструмент), das Dokument (документ), das Element (елемент), das Medikament (лек)
2. -um: das Publikum (публика), das Datum (датум)

Кај сложени зборови кои се составени од два или повеќе збора, родот е ист со последниот од составните зборови. На пр. der Orangensaft - сок од портокал. Овој збор е составен од зборовите die Orange (f) + der Saft (m).